Mindful aan het werk zijn klinkt intuïtief als iets positiefs. Is dat inderdaad zo en onder welke omstandigheden zijn mensen in staat om mindful aan het werk te zijn? Olafsen onderzocht deze vraag vanuit een SDT framework.

State

Mindfulness kan worden onderzocht als persoonskenmerk (trait level) maar in dit onderzoek van Olafsen werd het onderzocht als state of mind (state level). De onderzoekster was namelijk geïnteresseerd in de vraag of je in een geestestoestand terecht kunt komen op je werk die gekarakteriseerd wordt door open, onderzoekende, bewuste aandacht en focus. Dit is namelijk de definitie die in SDT wordt gehanteerd voor mindfulness. Natuurlijk kan die state of mind wel langere tijd aanhouden, maar het gaat hier niet zozeer om een persoonskenmerk dan wel over een vaardigheid die mensen kunnen ontwikkelen.

Behoeften vervulling

Specifiek keek deze studie naar de vraag of en zo ja, hoe, een behoefteondersteunend werkklimaat gerelateerd is aan state mindfulness. Ten tweede keek de studie naar de vraag naar de relatie tussen subjectief welbevinden en werkgerelateerde uitkomsten (het bereiken van doelen en burnout).

Model

Het model dat is deze studie werd onderzocht behelst het sociale klimaat waarin de psychologische basisbehoeften worden vervuld, die het mogelijk maken om in state mindfulness te bereiken en daarmee bepaalde werkuitkomsten te bereiken. In het onderzoek werd specifiek gekeken naar de ondersteuning van de vervulling van psychologische basisbehoeften door managers.

Motiv Emot (2017) 41:22–37
DOI 10.1007/s11031-016-9592-4

Theorie

Mindfulness wordt gezien als een indicator van gezond functioneren. Sociale contexten die de psychologische basisbehoeften vervullen kunnen worden gezien als brandstof voor de persoon om te focussen op het hier en nu. Als je psychologische basisbehoeften niet worden vervuld lijkt het logisch dat je aandacht afdwaalt naar gebeurtenissen in het verleden of mogelijke toekomstige gebeurtenissen. Wanneer medewerkers zich onder druk voelen staan hebben ze mentale energie nodig om hiermee om te gaan en hebben ze minder energie over om zich aandachtig en open en bewust te richten op het hier en nu.

Hypothesen

De hypothesen die warden onderzocht waren de volgende:

1. Er is een positieve indirecte relatie tussen veranderingen in de behoefteondersteuning door managers en veranderingen in state mindfulness door veranderingen in de mate waarin de medewerker ervaart dat zijn psychologische basisbehoeften worden vervuld.

2. Er is een positieve relatie tussen veranderingen in state mindfulness en veranderingen in subjectief welbevinden

3. Er is een negatieve relatie tussen veranderingen in state mindfulness en veranderingen in burnout symptomen.

4. Er is een positieve relatie tussen veranderingen in state mindfulness en veranderingen in gepercipieerde doelrealisatie.

5a. Er is een positieve indirecte relatie tussen veranderingen in psychologische basisbehoeftevervulliing en veranderingen in subjectief welbevinden door verandering in state mindfulness.

5b. Er is een negatieve indirecte relatie tussen veranderingen in psychologische basisbehoeftevervulling en veranderingen in burnout symptomen door veranderingen in state mindfulness.

5c. Er is een positieve indirecte relatie tussen veranderingen in psychologische basisbehoeften vervulling en veranderingen in gepercipieerde doelrealisatie door veranderingen in state mindfulness.

Zelfrapportage

Het onderzoek was longitudinaal (15 maanden) en gebruikte zelfrapportages. De psychologische basisbehoeften vervulling door managers werd gemeten via de Work Climate Questionnaire, met items zoals ‘Ik voel me begrepen door mijn manager’. Psychologische basisbehoeften vervulling werd gemeten via de Work-Related Basic Need Satisfaction Scale. State mindfulness werd gemeten via de State Mindful Attention Awareness Scale, waarbij de items verwezen naar de huidige state of mind van de respondenten. Subjectief welbevinden werd gemeten via een korte versie van de Positive and Negative Affect Schedule en de Satisfaction with Life Scale. Gepercipieerde doelrealisatie werd gemeten via een bewerkte versie van de Aspiration Index en burnout werd gemeten via de Maslach Burnout Inventory.

Resultaten

De resultaten ondersteunden de hypothese van een indirecte relatie tussen behoefteondersteuning en state mindfulness, door vervulling van psychologische basisbehoeften. Ook werd ondersteuning gevonden voor een directe relatie tussen state mindfulness en subjectief welbevinden, doelrealisatie en burnout. De hypothese van een indirecte relatie tussen behoeftevervulling en doelrealisatie en tussen behoeftevervulling en burnout door state mindfulness werd ook bevestigd.

Werkklimaat

Dit onderzoek laat zien da teen werkklimaat waarin de psychologische basisbehoeften worden vervuld bevorderlijk is voor state mindfulness. Ook laat dit onderzoek zien dat een werkklimaat waarin de psychologische basisbehoeften niet worden vervuld negatieve consequenties heeft voor state mindfulness.

Mindful aan het werk

Organisaties waarin mensen het gevoel hebben dat ze continue onder druk staan en ballen in de lucht moeten zien te houden doen er goed aan maatregelen te treffen zodat ongestoord werken en bewuste aandacht voor het werk mogelijk wordt. Aangezien state mindfulness zowel positieve effecten heeft voor de individuele medewerker als voor het bereiken van werkdoelen lijkt het een goed idee te kijken hoe de psychologische basisbehoeften van medewerkers beter kan worden vervuld in dergelijke organisaties.

Definitie

Overigens is een waarschuwing op zijn plek. In dit onderzoek is mindfulness gedefinieerd op een specifieke manier, namelijk het aandachtig en met bewustzijn en open en ontvankelijk bezig zijn met je werk. Dit heeft dus niets te maken met meditatie of ademhaling of welke andere gedragingen en geestestoestanden er met mindfulness bedoeld kunnen worden. Zie ook hier: kritische evaluatie mindfulness.