Verplicht hen, maar niet mij. Verplichte trainingen zijn in veel situaties onnodig en contraproductief. Zelden zeggen mensen dan ook dat ze graag verplicht naar een training gestuurd willen worden. Paradoxaal genoeg kunnen mensen wel vinden dat anderen verplicht zouden moeten worden.

Doel of middel

In elke functie zijn er wel bepaalde vaardigheden en is wel bepaalde kennis noodzakelijk om de functie goed te kunnen uitvoeren. En het is dan ook logisch dat organisaties eisen stellen aan de vaardigheden en de kennis die de mensen op die functies bezitten. Er zijn allerlei manieren te bedenken waarop mensen die noodzakelijke kennis en vaardigheden kunnen verwerven en een training volgen is een van die manieren. Een training is dus over het algemeen een middel, en geen doel op zich. Het doel is het verwerven van de noodzakelijke kennis en vaardigheden. Het verplicht stellen van een middel is vaak niet nodig en heeft contraproductieve kanten. Zo is het moeilijk om open te staan en te leren wanneer je met inwendig protest aanwezig bent in een trainingssessie, zie ook hier.

Presentielijst

Er zijn verschillende gradaties van verplichtheid. In sommige organisaties geldt dat er consequenties zijn wanneer je je zelf hebt opgegeven voor een training, maar niet komt. Zo gaven we eens een training in een zorginstelling. De training bestond uit een aantal sessies met enkele weken tussen de sessies in. Vlak voor de tweede sessie kwam een deelnemer gehaast de zaal binnen. Hij zei: ‘Ik moet invallen voor een zieke collega, en nu kan ik niet bij de sessie zijn, maar is er een presentielijst? Want als ik niet aanwezig ben terwijl ik me wel heb aangemeld gaat er 75 euro van mijn salaris af’. Hoe begrijpelijk het ook is dat het vervelend is wanneer de organisatie kosten maakt voor een training en de deelnemers die zich wel hebben aangemeld er toch niet zijn, een dergelijke straf werkt voor niemand goed. Het frame ‘als je niet komt kost het je geld’ roept gecontroleerde motivatie op in de deelnemers, zowel degenen die wel komen als degenen die niet komen. De dreiging van straf zit daarmee al snel de interesse in de inhoud in de weg.

Nieuwe functie

In een andere organisatie kunnen mensen solliciteren op een interne coach functie, en men weet vooraf dat de organisatie verwacht dat degene die wordt aangenomen de training progressiegericht coachen gaat volgen. In een dergelijke situatie kan de persoon zelf kiezen of hij wil solliciteren op de functie en is vooraf helder wat de verwachtingen zijn. Zo kan de persoon autonoom gemotiveerd aan de functie en aan de training beginnen. Hier is het geen verplichting die opeens wordt opgelegd, maar een onlosmakelijk onderdeel van het aannemen van de nieuwe functie.

Sturen

Dat het verplicht stellen van een training vaak onnodig en onverstandig is wil niet zeggen dat er geen verwachtingen of verplichtingen mogen zijn. De verplichting om bepaalde kennis en vaardigheden te gaan verwerven om een bepaalde functie te mogen uitoefenen is legitiem. Leidinggevenden kunnen dan ook sturen op die progressieverwachting, terwijl de medewerker zelf kan bepalen op welke manier hij zich die kennis en vaardigheden eigen gaat maken. Met progressiegericht sturen is er sprake van autonomie binnen kaders.

Verplicht hen, maar niet mij

Mensen die net zijn gestart in onze trainingen zeggen soms: ‘Deze training zou verplicht moeten zijn!’ Ze voegen er dan aan toe dat collega x de vaardigheden en de kennis die in de training worden behandeld echt wel kan gebruiken. Hoe begrijpelijk die gedachte ook is, het negatieve effect van een verplichte deelname aan een training is voor iedereen hetzelfde. Verplicht hen, maar niet mij.