KatharineandIsabelZoals je hier en hier kunt lezen is het verstandig om vraagtekens te stellen bij de validiteit en en betrouwbaarheid van persoonlijkheidstests. Tests zoals MBTI zijn niet valide en niet betrouwbare beschrijvingen van een complex mens. De studies die zijn gedaan naar de validiteit en betrouwbaarheid van de MBTI zijn heel beperkt, en ze zijn veelal uitgevoerd door de CPP, dat is de distributeur van de MBTI zelf. De meeste studies naar de MBTI gaan alleen in op hoe je de test kunt inzetten en de meeste publicaties zijn in tijdschriften zoals Journal of Psychology Type, MBTI News.
Mensen zijn geen types. Ze zijn niet in 1 categorie te plaatsen. Meer dan de helft van de mensen die de MBTI invult, krijgt een korte tijd later als ze hem opnieuw invullen een andere persoonlijkheid toegekend. Soms is die korte tijd het verschil tussen je persoonlijkheid ’s ochtends of ’s middags. En uit onderzoek blijkt dat er geen opbrengsten zijn in termen van meer sensitiviteit en begrip voor elkaars verschillen, noch in termen van een verbetering van prestaties, noch in termen van succcesvolle loopbaankeuzes. Wetenschappers adviseren de MBTI niet te gebruiken in loopbaanbegeleiding, tot de validiteit in wetenschappelijke studies is aangetoond. De MBTI is een persoonlijkheidstest die uit haar duim is gezogen door Isabel Meyers en die in 2004 wereldwijd door duizenden organisaties werd gebruikt, waaronder McKinsey. In sommige teams kennen de teamleden elkaars vier MBTI-letters uit hun hoofd. En het feit dat de MBTI geen valide en betrouwbare persoonlijkheidstest is…? Dat wordt door Peter Meyer alsvolgt ter zijde geschoven:’We moeten de wetenschappers nog overtuigen van wat wij als MBTI-ers allemaal al lang weten’.
Maar toch is het zo dat mensen die een persoonlijkheidstest zoals de MBTI invullen, het gevoel kunnen hebben dat de beschrijving die eruit rolt precies klopt. Dat kan onder andere verklaard worden aan de hand van twee psychologische fenomenen: het Barnum effect en het Pollyana principe.
In 1949 liet de psycholoog Forer een interessant fenomeen zien. Hij liet mensen een persoonlijkheidstest invullen en gaf ze daarna hun testresultaten terug. En iedereen herkende zich heel erg goed in de beschrijving van hun persoonlijkheid. Alleen…iedereen had dezelfde beschrijving van zijn persoonlijkheid gekregen. Dit effect staat bekend als het Barnum effect. Barnum zei: ‘Een circus moet iets hebben voor iedereen’. De beschrijvingen zijn dusdanig algemeen van toepassing op iedereen, dat iedereen zich erin herkent. Recent heeft Derren Brown hetzelfde fenomeen laten zien: hij gaf iedereen dezelfde beschrijving van hun persoonlijkheid en iedereen was diep onder de indruk van hoe goed hij hun persoonlijkheid had beschreven. Dit Barnum effect is ook van toepassing op de MBTI: het heeft iets voor iedereen, waardoor iedereen zich kan herkennen in de beschrijving van zijn persoonlijkheid.
Het tweede psychologische effect dan kan verklaren waarom mensen zo’n gevoel hebben van ‘ah, ja, zo ben ik!’ als ze de MBTI hebben ingevuld is het Pollyana principe. Dat principe zegt dat mensen het eens zijn met positieve statements over zichzelf. En in de MBTI is geen enkele persoonlijkheid beter of slechter dan de andere. Iedereen is goed zoals hij is en iedereen heeft positieve kwaliteiten. Wie is het nu niet eens met een stelling als ‘Je bent flexibel en past je goed aan tot er een belangrijke waarde van je op het spel staat’ of ‘als je echt gecommitteerd bent, dan regel je je werk goed en maak je het af’ of ‘je vindt het belangrijk hoe andere mensen zich voelen’.
Het feit dat we ons kunnen herkennen in een beschrijving van onze persoonlijkheid nadat we een test hebben gemaakt, zegt niet dat die betreffende persoonlijkheidstest ook daadwerkelijk valide en betrouwbaar is of dat we onszelf en anderen ook maar een fractie beter doorgronden en begrijpen.