Foto: Walter Schlundt Bodien

Self-efficacy en mindset, zijn dat dezelfde concepten? De uitspraak ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’ wordt regelmatig aangehaald als voorbeeld van een groeimindset. Is het inderdaad een uiting van een groeimindset?

Self-efficacy

Perceived self-efficacy is je perceptie van je capaciteit om iets te gaan kunnen uitvoeren op een bepaald niveau. Geloof je dat je acties zullen kunnen leiden tot bepaalde gewenste uitkomsten? Positieve self-efficacy overtuigingen zijn behulpzaam op allerlei manieren. De keuzes die iemand maakt en de acties die iemand onderneemt worden beïnvloed door het geloof van de persoon of die keuzes en acties gaan leiden tot gewenste uitkomsten. Mensen kiezen de activiteiten waarvan ze geloven dat ze er competent voor zijn en vermijden de activiteiten waarvan ze geloven dat ze er niet competent voor zijn. Ze spannen zich in, zetten door en zijn veerkrachtig wanneer ze positieve self-efficacy overtuigingen hebben en leveren minder inspanning, geven eerder op en zijn meer uit het veld geslagen wanneer ze negatieve self-efficacy overtuigingen hebben.

Bronnen van self-efficacy

Er zijn vier bronnen van self-efficacy. De belangrijkste is hoe de persoon het resultaat van eerdere inspanningen interpreteert. Wanneer iemand het idee heeft succesvol te zijn geweest versterkt dit zijn self-efficacy en wanneer iemand gelooft dat hij heeft gefaald dan verlaagt dit zijn self-efficacy. De tweede bron is zien hoe succesvol anderen zijn in het uitvoeren van de taak. De derde is de overtuigingen van de sociale omgeving. Wanneer de omgeving van de persoon vertrouwen heeft dat de persoon competent is dan heeft dit een positief effect en wanneer de omgeving niet gelooft dat de persoon competent kan zijn dan heeft dit een negatief effect. De vierde bron is de emotionele en fysiologische staat van de persoon. Wanneer de persoon angstig is en negatieve gedachten en gevoelens heeft verlaagt dit zijn self-efficacy.

Mindset

Mindset gaat over de overtuiging of persoonskenmerken, zoals intelligentie, ontwikkelbaar zijn of niet. In een statische mindset gelooft de persoon dat dergelijke persoonskenmerken vastliggen en bepaalt worden door aangeboren aanleg en talent. In een groeimindset gelooft de persoon dat die persoonskenmerken met effectieve inspanning en hulp en feedback ontwikkeld kunnen worden. In een groeimindset gelooft de persoon dat iedereen, ongeacht waar die nu staat, beter kan worden wanneer hij zich effectief gaat inspannen.

Verwante begrippen

Het zijn verwante begrippen, self-efficacy en mindset, maar ze zijn niet precies hetzelfde. Beide begrippen gaan over de overtuiging dat je iets zult gaan kunnen. Ze gaan over je ervaren competentie. Zowel bij self-efficacy als bij mindset spelen de eerdere prestaties, de feedback en verwachtingen vanuit je sociale omgeving en hoe je je tijdens een taakuitoefening voelt een rol.

Self-efficacy en Mindset

Maar ze zijn niet hetzelfde. Self-efficacy gaat meer over de overtuiging of je al dan niet succesvol kunt zijn in een bepaalde activiteit. Mindset gaat over de overtuiging wat er ten grondslag ligt aan je mogelijkheid om al dan niet succesvol te zijn in een bepaalde activiteit. Een leerling kan bijvoorbeeld geloven dat hij een natuurkunde-examen goed zal gaan maken (positieve self-efficacy) en dat dit komt omdat hij aanleg heeft voor natuurkunde (statische mindset). Een andere leerling kan bijvoorbeeld geloven dat hij een natuurkunde-examen goed zal gaan maken (positieve self-efficacy) omdat hij gelooft dat wanneer hij zich effectief inspant het mogelijk is om beter te worden dan hij nu is (groeimindset).

Ik heb het nog nooit gedaan….

De uitspraak die velen aan Pipi Langkous toeschrijven ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan’ verwijst m.i. meer naar positieve self-efficacy overtuigingen dan naar een groeimindset. Wanneer de uitspraak was geweest ‘Ik heb het nog nooit gedaan en ik geloof dat ik het kan leren als ik me effectief ga inspannen’ dan zou die m.i. in meerdere mate naar een groeimindset verwijzen.