Hoewel perfectionisme snel een beeld oproept van stress en spanning, hoeft een perfectionistische instelling helemaal niet slecht te zijn voor de persoon. Hewitt vond dat er onderscheid gemaakt moet worden tussen perfectionisme dat vanuit de persoon zelf komt en perfectionisme dat door de sociale omgeving wordt opgelegd. Stoeber vond dat er daarnaast een belangrijk onderscheid is tussen perfectionistisch streven en perfectionistische angst en ongerustheid.


Streefgericht perfectionisme

Iemand die vanuit zichzelf streeft naar perfectionisme verwacht van zichzelf dat hij perfect presteert, legt de lat voor zichzelf hoog en gelooft dat het belangrijk is om te streven naar perfectie. De twee belangrijkste kenmerken van de positieve vorm van perfectionisme zijn hoge persoonlijke standaards en zelf-georiënteerd. Het blijkt dat deze geïnternaliseerde motivatie om te streven naar perfectie samenhangt met positieve coping mechanismen, nauwgezet en zorgvuldig werken en positief affect.

Schadelijk perfectionisme

Maar iemand die sociale druk voelt om perfect te moeten zijn heeft geen baat bij zijn perfectionistische instelling. De belangrijkste kenmerken van schadelijk perfectionisme zijn angst voor fouten, twijfel aan jezelf, druk voelen vanuit de omgeving om perfect te zijn en angst en bezorgdheid over de discrepantie tussen de eigen prestaties en de perfecte norm. Deze door de schadelijke perfectionistische instelling gedreven persoon ontwikkelt namelijk bezorgdheid en ongerustheid of hij wel perfect zal zijn. Die ongeruste houding ten aanzien van zijn eigen perfectionisme leidt tot angst, slechte coping mechanismen en negatief affect.

Samengevat

Samengevat laten studies zien dat streven naar perfectie vanuit het individu zelf gerelateerd is aan hogere niveaus van nauwkeurigheid, extraversie, doorzettingsvermogen, positieve gevoelens, tevredenheid met het leven, actieve coping mechanismen en prestaties. Ook is deze vorm van perfectionisme geassocieerd met hogere niveaus van ervaren sociale ondersteuning. Daarnaast is deze vorm van perfectionisme geassocieerd met minder gevoel van externe controle, depressie, zelfbeschuldiging en zelfmoordgedachten.


Stoeber, J., & Otto, K. (2006). Positive conceptions of perfectionism: Approaches, evidence, challenges. Personality and Social Psychology Review, 10, 295-319

Doelformulering             

Een experimentele studie van Stoeber liet zien dat de positieve relatie tussen perfectionisme dat vanuit de persoon zelf komt en goede prestaties op een examen, gemedieerd wordt door het type doel dat de persoon nastreeft. Het blijkt dat perfectionisten die vanuit zichzelf streven naar perfectie zogenaamde taak-benaderdoelen kiezen. Dat wil zeggen dat ze zichzelf tot doel stellen om de taak zo goed mogelijk uit te gaan voeren.

Taak-benader doelen medieerden de relatie tussen zelf-georiënteerde perfectionisme en prestaties op het examen. Studenten die hoog scoorden op zelf georiënteerd perfectionisme scoorden ook hoog op taakbenaderdoelen voordat ze het examen deden. Dit verklaarde de positieve relatie tussen zelf-georiënteerd perfectionisme en examenprestaties.


Stoeber, J., Haskew, A. E., & Scott, C. (2015). Perfectionism and exam performance: The mediating effect of task-approach goals. Personality and Individual Differences, 74, 171-176.

]