Als leerlingen de perceptie hebben dat ze de docent een controlerend klimaat schept in de klas, dan kunnen ze op verschillende manieren reageren.

Gehoorzaam

Ze kunnen gecontroleerd gemotiveerd raken. Dan doen ze gehoorzaam en slaafs wat er van ze verwacht wordt. Het voordeel hiervan is dat ze in elk geval oppervlakkig nog iets leren, maar de nadelen zijn groter. Valt de druk weg dan valt de motivatie ook weg, de leerling functioneert slecht, presteert slecht en voelt zich slecht en raakt gestrest.

A-motivatie

Leerlingen kunnen ook totaal gedemotiveerd raken, dus hun motivatie helemaal verliezen. Ze  worden dan onverschillig en passief en doen niks meer.

Opstand

Leerlingen kunnen ook in opstand komen. Ze kunnen bijvoorbeeld weigeren om te doen wat er van ze verwacht wordt of zelfs het tegenovergestelde gaan doen van wat er van ze verwacht wordt. Dit rebellerende gedrag is een teken dat de student onder druk staat en het effect op de leerling is negatief. Zowel zijn functioneren leidt eronder evenals zijn psychologisch welbevinden en fysieke gezondheid. Hij krijgt stress.

Reflectieve opstandigheid

Er is daarnaast een meer autonome vorm van tegen de docent in gaan mogelijk. Reflectieve opstandigheid betekent dat de leerling diep heeft nagedacht over wat er van hem verwacht wordt en met goede argumenten ervoor kiest om niet aan die verwachtingen te voldoen. Deze autonome vorm van opstandigheid leidt niet perse tot slechte resultaten voor de leerling, in termen van functioneren, psychologisch welbevinden en gezondheid.

Autoritair

Sommige docenten geloven dat sommige leerlingen gebaat zijn bij een autoritaire lesstijl. Zij denken dat het goed is om lastige leerlingen autoritair aan te pakken. Maar uit het onderzoek (bijvoorbeeld hier en hier en hier) hiernaar blijkt dat ook studenten die over het algemeen niet autonoom functioneren, niet gebaat zijn bij een autoritaire lesstijl. Voor alle studenten, ongeacht leeftijd, opleidingsniveau en culturele achtergrond geldt dat een controlerende manier van met iemand omgaan slechte effecten heeft op zijn leren, presteren en psychologisch en fysiek welbevinden.

]


Training progressiegericht leidinggeven