Hoe ziet autonomie in een liefdesrelatie eruit? In een artikel van Anderson maakt de onderzoeker onderscheid tussen verschillende vormen van autonomie.

Eigenschapsautonomie

De eerste vorm van autonomie is eigenschapsautonomie. Dit is de relatief stabiele neiging van individuen om in een bepaalde mate autonoom te functioneren. Deze eigenschap is trouwens ontwikkelbaar en is geen vaststaand en onveranderbaar persoonlijkheidskenmerk. Individuen die in een hogere mate autonoom functioneren laten gezonde copingstrategieën zien wanneer ze een conflict hebben met hun liefdespartner. Ze herinterpreteren de situatie op een positieve manier, ze hebben aandacht voor de emoties van zichzelf en de partner, ze accepteren de percepties en emoties van hun partner, ze willen hun partner begrijpen en doen daar moeite voor en vertonen minder ‘wegloop’-gedrag. Ze zijn geneigd om ook fysiek toenadering te zoeken tot hun partner en voelen zich minder depressief na een conflict of meningsverschil.

Relatie-autonomie

De tweede vorm van autonomie betreft de mate waarin je motivatie voor je liefdesrelatie zelfgedetermineerd is versus gecontroleerd wordt door externe factoren en druk van buitenaf. Liefdespartners die erachter staan om in hun relatie te zitten zijn autonoom gemotiveerd voor hun liefdesrelatie. Liefdespartners die in de relatie zitten omdat ze zich schamen of schuldig voelen als ze weg zouden gaan, of zich vanwege financiële of imagoredenen in de relatie blijven of omdat ze bang zijn voor negatieve oordelen van instituties of individuen die relevant voor hen zijn, zijn gecontroleerd gemotiveerd voor hun liefdesrelatie. Autonome motivatie gaat gepaard met een hogere kwaliteit van de liefdesrelatie, en welbevinden van beide liefdespartners.

Autonomie in relatiegedragingen

De derde vorm van autonomie gaat over de vrijwilligheid waarmee de liefdespartners bepaalde relatiegedragingen vertonen. Seks, openheid over gevoelens, ondersteuning bieden aan de partner om diens levensdoelen te realiseren etc.). Wanneer je met inwendig protest dit soort relatiegedragingen laat zien gaat dit gepaard met een lage kwaliteit van je liefdesrelatie (in termen van intimiteit, betrokkenheid, vitaliteit en relatietevredenheid). Hoe angstiger gebonden een liefdespartner aan zijn geliefde is, hoe meer die zich onder druk voelt staan en verplicht voelt om dit soort relatiegedragingen te vertonen.

Autonomie-ondersteuning

De vierde vorm van autonomie gaat over autonomie-ondersteuning. Liefdespartners die elkaar ondersteunen in hun autonomie moedigen hun partners aan om zich te uiten, hun waarden en meningen kenbaar te maken en hun eigen keuzes te maken en volgen met minimale druk en verplichting. Wanneer liefdespartners dit bij elkaar doen blijkt hun bloedruk lager te zijn (ongeacht sekse en fysieke gezondheid) en ze voelen dat ze zichzelf kunnen zijn. Wanneer je terugdenkt aan een conflict dat je had met je liefdespartner en je herinnert je dat die je tijdens het conflict bleef ondersteunen in je autonomie gaat dit gepaard met een lagere bloeddruk dan wanneer je je herinnert dat je partner je autonomie niet respecteerde.

Hoe ziet autonomie in een liefdesrelatie eruit?

Autonomie in een liefdesrelatie heeft dus verschillende verschijningsvormen. De liefdespartners functioneren zelf autonoom, dat wil zeggen dat ze zich gedragen op een manier die in overeenstemming is met hun diepste waarden en dat ze helemaal achter hun eigen keuzes staan. De liefdespartners willen de relatie, met alle normale ups en downs die er bij horen en zijn dus autonoom gemotiveerd voor de relatie (dit is trouwens niet persé hetzelfde als exclusiviteit). De liefdespartners vertonen relatiegedragingen omdat ze dat zelf willen en belangrijk en waardevol vinden. En de liefdespartners ondersteunen elkaar in ieders behoefte aan autonomie.