radicalMaajid Nawaz beschrijft in zijn boek Radical zijn leven, startend bij racistische en gewelddadige ervaringen in zijn jeugd. In de loop van zijn tienerjaren ging hij een steeds radicalere manier van denken en handelen omarmen, ingegeven door een perceptie van maatschappelijke onrechtvaardigheid die hem werd aangereikt door een voorbeeldfiguur (zijn oom). Zijn denken en handelen werden almaar radicaler en dit deed hem uiteindelijk belanden in een gevangenis in Egypte, omdat hij werd verdacht van het rekruteren van anderen voor zijn radicale en illegale organisatie. Toen hij na ruim vier jaar, mede door toedoen van Amnesty International, uiteindelijk weer naar Londen kwam, had hij heel veel tijd gehad om na te denken. Dat resulteerde erin dat hij een organisatie is gestart die probeert om radicalisering van binnenuit in de betreffende groeperingen te voorkomen en om te buigen naar betere manieren om deel te nemen aan de maatschappij.
Hij beschrijft het loskomen van radicale ideeën als een proces. Een proces zoals hij dat zelf heeft ervaren en ook heeft gezien bij anderen die radicalisme hebben losgelaten. Dat proces begint met het vragen stellen bij de geloofwaardigheid van degenen die een autoriteitspositie hebben binnen de radicale groepering. Dus niet zozeer de ideologie zelf begint te knagen, maar de mensen die de baas zijn van de radicale organisatie doen dingen die Maajid aan het denken zette. De autoriteiten in een radicale groepering eisen volledige loyaliteit aan de ideeën van de radicale groep en er is geen ruimte voor individuele afwijkingen. Op een bepaald moment doet die autoriteit iets of kiest die een koers waaraan een individu gaat twijfelen en dat is de start van het proces om te de-radicaliseren. Om weer voor jezelf te gaan nadenken.
De tweede stap in het proces is dat je begint te twijfelen aan de strategie, de tactieken en de aanpak van de radicale groep. Je gelooft op dat moment nog steeds in de validiteit van de radicale ideeën maar je bent het niet eens met de manier waarom de groep die radicale ideeën willen gaan bereiken. Je gaat twijfelen aan de hele strategie die wordt gevolgd, je begint het oneens te worden met de strategische keuzes van de radicale groep.
En tenslotte leidt dat ertoe dat je de radicale ideeën zelf als schillen van een uit begint af te pellen en te onderzoeken. Dat vraagt de moed om door te denken tot je tot een rationele conclusie komt. Dat is een lang en pijnlijk proces. Alles waarin je geloofde staat ter discussie. Je begint eerst met te twijfelen aan één schil van de ui, en als die schil is verwijderd zie je de volgende schil die je in twijfel trekt.
Je begint het anders te zien, maar daar is geen ruimte voor binnen je radicale groep. Je staat achter minder en minder onderdelen van de ideologie en tenslotte sta je helemaal niet meer achter de hele ideologie. In dat proces komen nieuwe mensen met andere perspectieven in je wereld en in je blikveld. En zo maak je je langzamerhand los van de radicale groep en vind je een nieuwe omgeving met nieuwe mensen.
In Maajid’s leven waren die belangrijke anderen, onder andere mensen van Amnesty International. De mensen van Amnesty steunden en hielpen hem in zijn afschuwelijke situatie in een Egyptische gevangenis, vanuit een onvoorwaardelijkheid voor zijn mensenrechten. Dat stond diametraal tegenover hoe zijn eigen radicale groep tegenover mensenrechten stond. Zijn radicale groepering hing juist een ideologie aan van volledige voorwaardelijkheid: behoor je niet tot onze groep dan verdien je niet te leven.
Een bijzonder boek, dat een menselijk gezicht geeft aan radicalisme en tegelijk hoop biedt dat mensen hun overtuigingen kunnen veranderen, zelfs als ze nu bereid zijn om te sterven voor hun huidige overtuigingen.