Experience-taking: even iemand anders zijn

Experience-taking: even iemand anders zijn. Een onderzoek van Kaufman en Libby gaat over het fenomeen van experience taking (ervaring-opdoen). Wat is het? Hoe werkt het? Wat zijn de effecten van experience-taking op de overtuigingen en gedrag? In hun paper beschrijven Kaufman en Libby zes studies. De eerste drie studies laten zien dat de mate waarin iemand gefocust is op zichzelf een effect heeft op de mate waarin die persoon de subjectieve ervaring van een fictief karakter zelf ook ervaart.

Experience-taking

Experience taking, (ervaren hoe het is om een ander te zijn), houdt in dat een persoon de mindset en de persoonlijkheid van iemand anders ervaart als ware hij het zelf. Zoals wanneer je een boek leest of een film kijkt en je je voelt alsof je de hoofdpersoon in het verhaal zelf bent. Je ervaart het verhaal dan vanuit het perspectief van die hoofdpersoon. Er is sprake van simulatie die geen inspanning vergt en geen bewuste aandacht vergt. Het gaat spontaan en vanzelf.

Perspectief-nemen

Ervaring-opdoen is iets anders dan perspectief nemen. Wanneer mensen het perspectief van iemand anders proberen te begrijpen dan is dit een bewust en conceptueel gedreven proces. Iemand die het perspectief van iemand anders aanneemt doet dit bewust, probeert de situatie te bekijken vanuit het perspectief van de ander. De persoon levert bewuste inspanning om de gedachten, gevoelens en ervaring van iemand anders te begrijpen. Bij het nemen van perspectief benut de persoon de conceptuele kennis die hij van zichzelf heeft en beredeneert hij hoe de ander zou reageren of hoe de ander een bepaalde situatie zou ervaren. Dat gaat gepaard met een verhoogde activatie van het zelf-concept van de persoon die poogt het perspectief van de ander in te nemen.

Zelf-concept

De eerste drie studies gaven inzicht in de rol van de mate waarin iemand bezig is met zichzelf, op de mate waarin die persoon ervaart hoe het is om de ander te zijn. In de drie studies werd de mate waarin het zelf-concept van een proefpersoon geactiveerd was gemanipuleerd. Verhoogd zelfbewustzijn werd bijvoorbeeld opgeroepen door proefpersonen een verhaal te laten voorlezen terwijl ze zichzelf in een spiegel konden zien. Verlaagd zelfbewustzijn werd bijvoorbeeld opgeroepen door proefpersonen een nummer te geven en aan te geven dat dit onderzoek niet over hen ging maar over ‘studenten in het algemeen’. Het bleek dat proefpersonen die een verlaagde focus hadden op zichzelf hoger scoorden op experience-taking. Ze simuleerden hoe het was om de hoofdpersoon in het verhaal te zijn sterker dan degenen die voor de spiegel zaten en zich bewust waren van zichzelf.

Overnemen

Ook bleek uit de eerste drie studies dat meer experience-taking leidde tot het meer identificeren met de hoofdpersoon en jezelf de eigenschappen van de hoofdpersoon toekennen. Proefpersonen die hoger scoorden op experience-taking bleken zichzelf ook meer de karaktereigenschappen van de hoofdpersoon toe te kennen dan personen die lager scoorden op experience-taking. Als de hoofdpersoon in een verhaal bijvoorbeeld introvert was, en de proefpersoon niet bezig was met zichzelf en daardoor in meerdere mate simuleerde dat hij zelf de hoofdpersoon was, beoordeelde hij zijn eigen karakter na afloop ook als meer introvert. Maar wanneer de proefpersoon in sterkere mate gefocust was op zichzelf en daardoor in mindere mate simuleerde dat hij zelf de hoofdpersoon was, beoordeelde hij na afloop van het verhaal zichzelf als minder introvert.

Experience-taking: even iemand anders zijn

De resultaten van de eerste drie studies geven ondersteuning voor de hypothese van de onderzoekers dat de mate waarin iemand gefocust is op zijn Zelf-concept een effect heeft op experience-taking door die persoon. Het verhogen van een focus op het Zelf-concept tijdens het lezen van een verhaal, leidde tot een verlaging van experience-taking. Het verlagen van een focus op het Zelf-concept tijdens het lezen van een verhaal, leidde tot een verhoging van experience-taking. Meer experience-taking leidde tot het meer incorpereren van de mindset van de hoofdpersoon. Het aan de kant zetten van je eigen persoonlijke identiteit gaat samen met een sterkere ervaring dat je bent zoals de persoon in het verhaal is. Je wordt de ander. Zo kunnen de overtuigingen van mensen veranderen door ze een verhaal te vertellen waarin ze zichzelf kunnen vergeten.