Assertiviteit is als zout

Assertiviteit is als zout, pas als er teveel of te weinig van is valt het ons op. Zo blijkt uit onderzoek van o.a. Ames dat assertiviteit niet op dezelfde manier wordt ervaren als leiderschapskenmerken zoals bijvoorbeeld intelligentie, charisma en zorgvuldigheid. Meer is niet per definitie beter wanneer we het hebben over assertiviteit en een leider valt niet in positieve zin op door zijn mate van assertiviteit.

Twee foute manieren

Assertiviteit kun je op twee manieren fout doen. Je kunt te weinig assertief zijn. Dan spreek je je niet uit wanneer dat wel nodig en gewenst is. Je neemt niet het initiatief en komt niet overtuigend over in situaties die daarom vragen. Je kunt ook teveel assertiviteit vertonen. Dan kom je agressief en beledigend over en spreek je je te bot uit en neem je op een voor anderen onaangename manier de lead. Pas wanneer je op een van deze twee foute manieren assertiviteit laat zien valt het anderen op en zullen ze het aanmerken als zwakte. Teveel of te weinig is zwak, maar assertiviteit in een leider wordt zelden genoemd als sterkte van die persoon.

Getting along or getting your way

Als een leider op een effectieve manier assertief is heeft hij een balans gevonden tussen getting along en getting your way. Wanneer je in een bepaalde situatie te weinig assertief bent krijg je niet de resultaten die je voor ogen hebt. Er is dan instrumentele schade. En wanneer je in een bepaalde situatie te veel assertiviteit vertoont dan gaat dit ten koste van de relaties met anderen. Mensen gaan je ervaren als agressief en onmogelijk om mee samen te werken. De mate van assertiviteit heeft een verschillend effect op sociale en op instrumentele gevolgen.

Curvilineair

Assertiviteit blijkt een curvilineaire relatie te hebben zowel ten aanzien van conflicthantering, samenwerking in teams, motivatie van anderen, invloed en overtuigingskracht van de leider, overall effectiviteit als leider en de verwachting van anderen dat de persoon in de toekomst een effectieve leider zal blijken te zijn.

Als je van extreem assertief terugzakt naar een beetje meer gemiddeld assertief heeft dit zeer sterke positieve gevolgen voor de relaties met mensen om je heen. En als je van extreem weinig assertief naar een beetje meer gemiddeld assertief gaat heeft dit zeer sterke positieve gevolgen voor de instrumentele opbrengsten. Assertiviteit is eerder een deal-breaker dan een deal-maker: teveel en te weinig doen afbreuk aan je effectiviteit als leider, maar de juiste mate van assertiviteit wordt niet gezien als opvallende leiderschapskwaliteit.

Assertiviteitsmix

Dat assertiviteit ons pas opvalt wanneer er te weinig of teveel van is wil overigens niet zeggen dat gemiddelde assertiviteit altijd tot de beste resultaten leidt. De beste resultaten worden bereikt wanneer leiders flexibel zijn in de mate waarin ze assertief zijn. Ze hebben een basisstijl die niet opvallend onderdanig of opvallend agressief is en ze zijn in staat om afhankelijk van de situatie een passende mate van assertiviteit te laten zien.

Assertiviteit is als zout

Zo ontstaat er overall een balans, waarin de aandacht van mensen om hen heen helemaal niet naar de mate van assertiviteit getrokken wordt. Het wordt een achtergrondaspect en de andere leiderschapskenmerken worden zichtbaar omdat de mate van assertiviteit niet opvallend is. Assertiviteit is als zout.