Als-dan-plan
Een als-dan-plan is een veelbelovende manier om je goede voornemens te koppelen aan daadwerkelijk gedrag. Als-dan-plannen staan ook wel bekend onder de term implementatie-intentie. Het gaat bij een als-dan-plan echter niet om een to-do-lijstje of een planning in de traditionele zin van het woord.
Als-dan-plan
Een als-dan-plan is een instructie die de persoon aan zichzelf geeft in de volgende vorm: ‘als situatie x gebeurt, dan zal ik doelgericht gedrag y uitvoeren’. Meta-analyses laten zien dat implementatie-intenties effectief zijn om doelen daadwerkelijk te bereiken. Hier en hier kun je daar meer over lezen.
Obstakels
Als-dan-plannen kunnen ook goed ingezet worden om obstakels die in de weg staan van het bereiken van een gewenste situatie te overwinnen. Een als-dan-plan versterkt namelijk te link tussen het obstakel en de specifieke doelgerelateerde actie die nodig is om het obstakel te overwinnen. Een voorbeeld: stel dat je graag vegetarisch wilt eten, maar dat je het lastig vindt om niet toe te geven aan de druk van vrienden om tijdens de vele BBQ-avondjes toch een worstje op de BBQ te leggen. Je doel is om vegetarisch te eten tijdens de BBQ, en het obstakel is de sociale druk die je ervaart vanuit je vriendengroep. Een als-dan-plan klinkt dan bijvoorbeeld zo: als ik druk ervaar om vlees te eten, dan zeg ik lachend ‘nee, bedankt, ik hou meer van paprika op de BBQ’ en begin ik over iets anders.
Voorwaarden
Uit de meta-analyse bleek dat implementatie-intenties alleen onder bepaalde voorwaarden effectief zijn. Dat zijn er drie:
- de persoon moet gecommitteerd zijn aan het doel en er zelf echt helemaal achter staan
- het ‘als’-deel in het als-dan-plan moet een situatie zijn die relevant is voor het bereiken van het doel. Een lastige situatie die de persoon in de weg zit om zijn doel te bereiken, een obstakel.
- het ‘dan’-deel in het als-dan-plan moet concreet gedrag van de persoon zelf zijn dat ondersteunend is aan het bereiken van het doel.
Als-dan-plan
Als je het zelf eens wilt uitproberen kies dan een klein doel waaraan je echt gecommitteerd bent. Je wilt bijvoorbeeld een goede gewoonte aanleren. Bedenk vervolgens in welke situatie je het lastig vindt om je goede gewoonte echt te doen. Bedenk een als-dan-plan voor die specifieke situatie en schrijf je implementatie-intentie op. Kijk na een paar weken eens hoe je als-dan-plan je helpt om de goede gewoonte in te laten slijten.
1 Reactie
[…] In progressiegerichte gespreksvoering construeren we intenties om de gewenste situatie dichterbij te brengen. Vragen zoals ‘Waaraan zou je merken dat het de goede kant op aan het gaan is?’ en ‘Als je heftige kritiek krijgt, hoe zorg je er dan voor dat je rustig reageert?’ helpen om concrete intenties te formuleren. Er zit een visualiserend aspect aan deze intentieformuleringen; de persoon beschrijft zijn eigen concrete positieve gedrag. Hier kun je meer lezen over implementatie-intenties. […]